Telescopen

Ontdek een uitgebreide selectie telescopen voor iedere sterrenkijker van nieuwsgierige beginner tot ervaren astronoom. Elk model is zorgvuldig gekozen voor optimale beeldkwaliteit, gebruiksgemak en betrouwbaarheid.

Onze telescoopexperts helpen je graag bij het vinden van de juiste telescoop die past bij jouw doelen, ervaring en observatieplek. Zo beleef je de beste nachten onder de sterrenhemel.

Wil je eerst meer leren over de verschillende soorten telescopen en hun toepassingen?
Bezoek dan ons Telescoop Kenniscentrum, vol uitleg, vergelijkingstips en praktische adviezen voor elke kijker.

Telescoop Kenniscentrum

Refractor telescopen

De refractor telescoop is al meer dan 400 jaar oud en nog altijd een van de populairste ontwerpen. In plaats van spiegels gebruikt een refractor lenzen om licht te verzamelen en scherp te stellen. Ze zijn verkrijgbaar in uiteenlopende maten, van compacte 50 mm lenzen voor overdag of beginners, tot hoogwaardige 150 mm apochromaten voor serieuze astronomie en astrofotografie.

Het prijsverschil tussen refractors komt vooral door de optische constructie:

  • Een achromatische refractor gebruikt twee lenzen en kan slechts twee kleuren (golflengtes) tegelijk scherpstellen. Ze zijn betaalbaar en uitstekend geschikt voor visuele waarneming van de Maan, planeten en aardse objecten.

  • Een apochromatische refractor (APO) corrigeert drie kleuren, rood, groen en blauw, zodat ze in hetzelfde brandvlak samenkomen. Dit levert een haarscherp, kleurneutraal beeld op. Daarom zijn APO-refractors geliefd bij astrofotografen én veeleisende waarnemers.

Bij APO’s wordt vaak gebruikgemaakt van ED-glas of fluoriet-elementen, en de constructie is steviger uitgevoerd met een focuser die het gewicht van camera’s en accessoires kan dragen.

Voordelen van een refractor telescoop

  • Nauwelijks onderhoud nodig dankzij gesloten buisontwerp.

  • Geen luchtstromen in de buis → stabiel, contrastrijk beeld.

  • Met een erecting prism is het beeld rechtop en correct voor dagobservatie.

  • Langer brandpunt = hogere contrasten en donkerdere achtergrondhemel.

Nadelen van een refractor telescoop

  • Hogere prijs per millimeter opening dan een reflector.

  • Grotere lenzen zijn kostbaar; boven 150 mm wordt het snel duur.

  • Goedkopere achromaten tonen soms een paars randje rond heldere objecten (chromatische aberratie). APO’s corrigeren dit vrijwel volledig.

Aanbevolen modellen:
Bij Telescoop.nl vind je o.a. compacte 70–90 mm refractors voor beginners, tot professionele APO’s van merken als Askar, Sky-Watcher en Celestron voor astrofotografie Bekijk alle refractor telescopen

Reflector telescopen

Een reflector telescoop maakt gebruik van spiegels in plaats van lenzen om licht te verzamelen. De grootste spiegel, de primaire spiegel, vangt het licht op en reflecteert het naar een kleinere secundaire spiegel, die het beeld vervolgens naar het oculair leidt.
De bekendste variant is de Newton-reflector, een ontwerp dat krachtig, betaalbaar en veelzijdig is.

Bij het kiezen van een reflector let je vooral op drie dingen:

  • de lensopening (aperture) – bepaalt hoeveel licht de telescoop opvangt;

  • de brandpuntsafstand – beïnvloedt de lengte van de buis en de vergroting;

  • de montering – bepaalt stabiliteit, gewicht en gebruiksgemak.

Een grotere spiegel betekent meer licht en dus meer zichtbare details, maar kies altijd een formaat dat je comfortabel kunt verplaatsen.
Een Dobson telescoop is in feite een Newton-reflector op een eenvoudige houten draaibasis. Omdat deze geen zware tegengewichten heeft, kun je een 8″ of 10″ Dobson gemakkelijk verplaatsen.

Wil je aan astrofotografie doen, dan is een Newton-reflector op een equatoriale montering de juiste keuze. Veel fotografen gebruiken een snelle Newton (f/4–f/5) op een computergestuurde EQ-montering vanwege het grote beeldveld en de gunstige prijs-prestatieverhouding.

Voordelen van een Newton-reflector:

  • De voordeligste telescoopsoort per millimeter opening.

  • Grote spiegels beschikbaar voor deep-sky-observaties.

  • Geen chromatische aberratie (geen kleurafwijkingen).

  • Open buis voorkomt dauwvorming op de hoofdspiegel.

Nadelen van een Newton-reflector:

  • Vereist regelmatige collimatie voor maximale scherpte.

  • Luchtstromen in de open buis kunnen beeldvervorming veroorzaken.

  • Iets lager contrast dan refractors door de secundaire spiegel.

  • Gevoeliger voor stof en vuil door open optiek.

  • Snelle Newtons (f/3–f/6) vertonen soms coma aan de beeldranden.

  • Niet geschikt voor natuur observatie: het beeld staat ondersteboven.

Aanbevolen modellen:

Catadioptrische telescopen

Een catadioptrische telescoop combineert spiegels én lenzen om licht te verzamelen en scherp te stellen. Populaire ontwerpen zijn de Schmidt-Cassegrain en Maksutov-Cassegrain, evenals geavanceerde varianten zoals de Celestron EdgeHD en Meade ACF.

Het grote voordeel van deze telescopen is hun opgevouwen optisch pad: de buis is compact, maar het brandpunt lang. Zo is een 8″ Schmidt-Cassegrain met 2000 mm brandpuntsafstand slechts 43 cm lang en weegt rond de 6 kg. Een Newton met dezelfde optische specificaties zou ruim 1,8 meter lang zijn!

Dankzij deze compacte bouw zijn catadioptrische telescopen uiterst draagbaar en eenvoudig op te stellen. De korte buis betekent ook dat de montering lichter mag zijn en dat je nooit een ladder nodig hebt om door het oculair te kijken – zelfs niet wanneer het object hoog aan de hemel staat. Geen wonder dat de Schmidt-Cassegrain wereldwijd zo geliefd is.

Schmidt-Cassegrain telescoop (SCT)
Een allrounder met een gemiddeld brandpunt (f/10). Geschikt voor zowel visuele waarneming als fotografie. De asferische correctorplaat aan de voorzijde corrigeert optische fouten tegen een gunstige prijs.

Maksutov-Cassegrain telescoop (Mak)
Gebruikt een sterk gebogen meniscus-lens als corrector. Levert zeer contrastrijke beelden met donkere achtergrond, ideaal voor maan- en planeetwaarnemingen. Door de lange brandpuntsafstand is hij minder geschikt voor deep-sky-fotografie, maar perfect voor scherp visueel gebruik.

EdgeHD & ACF-systemen
De Celestron EdgeHD corrigeert het beeldvlak volledig: drie keer vlakker dan een standaard SCT. Met het optionele Fastar-systeem kan een f/10-telescoop omgebouwd worden tot een razendsnelle f/2-astrofotografie-machine.
De Meade ACF biedt vergelijkbare vlakheid en scherpte, ideaal voor grote sensoren.

Voordelen van een catadioptrische telescoop:

  • Compacte buis dankzij opgevouwen optisch pad.

  • Enorm accessoire-aanbod en uitbreidingsmogelijkheden.

  • Geen chromatische aberratie.

  • Uitstekende prijs-kwaliteitverhouding bij middelgrote openingen.

  • Verkrijgbaar met alt-azimuth of equatoriale montering.

Nadelen van een catadioptrische telescoop:

  • Incidentele collimatie vereist.

  • Complexere constructie met meer bewegende delen.

  • Enige lichtobstructie door secundaire spiegel.

  • Duurder dan Newton-reflectoren met vergelijkbare opening.

Slimme telescopen (Smart Scopes)

De nieuwste generatie telescopen combineert optiek, camera en software in één compact systeem. Deze slimme telescopen, ook wel smart scopes genoemd, doen veel van het moeilijke werk automatisch: ze richten zich zelf op hemelobjecten, stellen scherp, stapelen foto’s en tonen het resultaat direct op je smartphone of tablet.

Bekende voorbeelden zijn de Seestar S30 en Seestar S50, de DWARF 3, en de Vaonis Vespera II en Pro. Ze brengen astrofotografie binnen handbereik – zelfs voor wie nog nooit een telescoop heeft gebruikt.

Hoe werkt een slimme telescoop?

Een slimme telescoop gebruikt een geïntegreerde sensor (camera) en een AI-gestuurde besturing om zelf objecten te lokaliseren via GPS en plate solving. Met één druk op de knop start de telescoop een observatie: hij stapelt honderden korte belichtingen tot één helder, ruisarm beeld. Via een app kun je live meekijken, instellingen aanpassen en foto’s delen.

Dat betekent:

  • Geen handmatige uitlijning of collimatie.

  • Geen kennis van hemelcoördinaten nodig.

  • Geen laptop, filters of complexe bewerking vereist.

Wat kun je zien en fotograferen?

Slimme telescopen zijn geoptimaliseerd voor deep-sky-objecten zoals nevels, sterrenhopen en sterrenstelsels. Denk aan:

  • de Orionnevel (M42) in kleur en detail,

  • de Andromedanevel (M31) in zijn volle omvang,

  • of de Pleiaden (M45) met hun karakteristieke blauwe gloed.

Planeten en de Maan kun je ook vastleggen, maar hun kleine schijnbare grootte vraagt om meer vergroting dan de korte brandpuntsafstand van deze instrumenten biedt. Ze zijn dus minder geschikt voor planeetfotografie, maar uitstekend voor deep-sky en educatief gebruik.

Voordelen van een slimme telescoop

  • Binnen vijf minuten gebruiksklaar – zelfs bij -5 °C.

  • Beeldvorming, tracking en stacking volledig geautomatiseerd.

  • Compact en draagbaar (past in een rugzak).

  • Foto’s direct op je telefoon of tablet.

  • Ideaal voor educatie, astrofotografie beginners en snel resultaat zonder technische drempel.

Nadelen van een slimme telescoop

  • Beperkte optische opening (meestal 30–50 mm).

  • Beeldkwaliteit hangt af van sensor en algoritme.

  • Minder geschikt voor handmatige waarneming met oculairs.

  • Voor planeetdetails zijn klassieke telescopen (zoals een refractor of Mak) beter.

Slimme telescopen uitgelegd

Bij Telescoop.nl vind je verschillende smart scopes met elk hun eigen sterke kanten:

De juiste telescoop kiezen

De juiste telescoop kiezen wordt meteen makkelijker als je eerst een paar kernvragen beantwoordt. Geen stress: dit is geen kennistest, het helpt je alleen snel te filteren wat echt bij je past. Hieronder lopen we de vragen en keuzes stap voor stap door.

1) Hoe wil je de telescoop gebruiken?

Je gebruiksdoel bepaalt 80% van de keuze. Denk aan:

  • Overdag/natuurobservatie: vogels, schepen, uitzichten. (Refractor + erecting prism is hier het meest logisch.)

  • Maan & heldere planeten: Maan, Jupiter, Saturnus, Venus, Mars. (Refractor of Maksutov; ook Dobson kan prima.)

  • Deep-sky: nevels, sterrenhopen, sterrenstelsels. (Grote opening helpt: Dobson of Newton-reflector.)

  • Astrofotografie: van smartphone op de Maan tot deep-sky met lange belichting. (Al snel EQ-montering nodig.)

  • Mix van alles: allround kijken, af en toe vastleggen. (SCT/EdgeHD of compacte refractor; let op mount-keuze.)

2) Waar ga je ‘m gebruiken?

  • Achtertuin & telkens op-/afbreken: kies iets dat je snel buiten zet en ook weer binnen haalt. De beste telescoop is degene die je vaak gebruikt.

  • Donkere-hemel-locaties (reizen): past de telescoop in je auto en kun je hem alleen opzetten? Overweeg een inklapbare Dobson, een compacte SCT of een korte refractor. Een transporttas verlengt de levensduur en maakt dragen eenvoudiger.

  • Vaste opstelling/observatorium: dan kun je groter/serieuzer gaan (EQ-montering op zuil, OTA naar keuze).

3) Wil je fotograferen (nu of later)?

  • Smartphone-foto’s van Maan/planeten via een adapter? Dat kan met vrijwel elke stabiele alt-az-opstelling. Sluitertijden zijn kort; de aardrotatie speelt weinig mee.

  • Deep-sky fotografie: kies een equatoriale montering (EQ) met tracking. Bij voorkeur gecomputeriseerd (GoTo) voor uitlijning, vinden en volgen. Combineer met een snelle Newton (f/4–f/5), een APO-refractor of een EdgeHD met reducer voor een vlak beeldvlak.

4) Wat is je budget?

Telescopen variëren grofweg van €100 tot ver voorbij €10.000. Het gaat niet om wat “bestaat”, maar wat logisch is voor jouw plannen.

  • Voor kinderen/beginners: kies een stevige montering en voldoende opening om echt wat te zien.

  • Voor volwassenen/allround: soepel bewegen, stabiele montering, genoeg opening voor jouw doelen. Voor sterrenstelsels en nevels is 4–5″ de praktische ondergrens; 8″ Dobson is een geliefde “sweet spot”.

  • Computerbesturing (GoTo): verhoogt de prijs, maar verlaagt de drempel. Als je het kunt rekken, loont het comfort.

  • Astrofotografie: het meeste budget gaat naar montering-precisie, optische kwaliteit en electronica. De resultaten liggen tegenwoordig verrassend dicht bij semi-pro, mits je setup klopt.

5) “Wat is de beste telescoop om te kopen?”

Er is geen universeel “beste”, alleen de beste voor jou, nu. Vandaag kan dat een 8″ Dobson zijn; over een jaar misschien een EdgeHD op EQ. Je interesses, locatie en draagcomfort veranderen. Zorg dat je nu een realistische keuze maakt die je vaak gebruikt.

Waar let je op bij telescoop specificaties

Lensopening (aperture)

Oude, maar nog steeds goede vuistregel: koop de grootste opening die je alleen kunt dragen én vaak gaat gebruiken.
Meer opening = meer licht = meer detail, vooral op deep-sky. Maar: groter is zwaarder. Als je door gewicht of gedoe minder vaak naar buiten gaat, verlies je meer dan je wint.

Praktisch:

  • Veel detail voor weinig geld? Dobson 8″ (200 mm) is het klassieke antwoord.

  • Portabiliteit + elektronica? Kijk naar SCT/EdgeHD (8–9.25″): veel brandpunt in een korte buis.

  • Hoog contrast op Maan/planeten, weinig onderhoud? Refractor (achromaat voor instap, APO voor premium/astrofoto).

Brandpuntsafstand & f/getal

  • Lang brandpunt → smaller beeldveld, hogere vergroting (planeten/maan, kleine objecten).

  • Kort brandpunt → breder beeldveld (grote nevels/stelsels, wide-field fotografie).

  • f/getal = brandpuntsafstand ÷ opening. Kleiner f-getal (f/4–f/5) = breder beeldveld en sneller voor (deep-sky) fotografie.

  • SCT/EdgeHD zijn vaak f/10 (allround); met reducer maak je ze sneller en breder voor foto.

Mount-keuze (minstens zo belangrijk als de buis)

Alt-azimuth (Alt-Az)

  • Bewegen zoals jij kijkt: op/neer, links/rechts — intuïtief en ideaal voor visueel.

  • Voorbeelden: Dobson (manueel), NexStar SE (gecomputeriseerd Alt-Az).

  • Prima voor Maan/planeten foto’s met smartphone.

  • Niet ideaal voor lange deep-sky belichtingen (veldrotatie).

Equatoriaal (EQ)

  • Volgt de hemel met één as; essentieel voor astrofotografie buiten het zonnestelsel.

  • Manueel kan visueel; wil je foto’s, kies GoTo/EQ.

  • Let op draagvermogen: de montering moet OTA + camera + toebehoren ruim aankunnen.

Alleen de buis kopen (OTA)

Heb je al een goede montering of bouw je een custom setup? Dan is een OTA logisch. Check altijd het gewicht t.o.v. de capaciteit van je mount (incl. camera’s/guidescope).

Een samenvatting

  • Dobson (Newton op houten basis): maximaal licht per euro, visueel deep-sky kampioen, simpel gebruik.

  • Newton op EQ: betaalbaar en snel (f/4–f/5) voor fotografie; vergt collimatie en goede coma-corrector.

  • Refractor: weinig onderhoud, hoog contrast; APO voor astrofoto, achromaat voor instap/visueel.

  • SCT/EdgeHD: compact, allround, enorme accessoire-ecosystemen; met reducer inzetbaar voor foto.

  • Maksutov-Cassegrain: super op Maan/planeten (lang brandpunt, hoog contrast); minder geschikt voor brede deep-sky foto’s.

Concrete startadviezen (realistisch en haalbaar)

  • “Ik wil veel zien voor m’n geld (visueel)”: 8″ Dobson met 25 mm + 10 mm oculair en een Barlow.

  • “Ik wil later foto’s doen, nu eerst leren kijken”: SCT 6–8″ op Alt-Az (NexStar) → later eventueel naar EQ.

  • “Ik wil direct deep-sky fotograferen”: APO-refractor 70–80 mm of Newton f/4–f/5 op GoTo EQ (met guiding & coma/flattener waar nodig).

  • “Alleen Maan/planeten, compact”: Mak 127 op Alt-Az of kleine EQ.

Veelgestelde vragen over telescopen

Wat is de populairste telescoop?

De populairste telescoop verandert van jaar tot jaar, maar bepaalde types blijven tijdloos. De Dobson-telescoop is al decennia favoriet bij zowel beginners als ervaren waarnemers. Dankzij het eenvoudige ontwerp, de grote spiegel voor een scherpe prijs en het gebruiksgemak is het een logische keuze voor wie wil leren sterrenkijken zonder ingewikkelde opstellingen.

Een ander populair model is de Celestron NexStar 8SE – een geautomatiseerde Schmidt-Cassegrain-telescoop met 20 cm opening. Deze telescoop combineert compactheid met krachtige optiek en automatische objectherkenning via een slimme app. Wie iets lichter wil, kan kiezen voor de kleinere NexStar SE-modellen: ideaal voor wie mobiliteit belangrijk vindt.

Hoe weet je of een telescoop goed is?

Een goede telescoop herken je aan drie dingen:

  1. Beeldkwaliteit – De Maan en planeten moeten scherp en contrastrijk in beeld komen, zonder overmatig trillen of wazigheid.

  2. Stabiliteit – De montering mag niet wiebelen; een stevige basis is minstens zo belangrijk als de optiek.

  3. Verwachtingsmanagement – Een 70 mm telescoop toont geen details van verre sterrenstelsels, maar kan wél de ringen van Saturnus of de manen van Jupiter zichtbaar maken.

Kortom: een goede telescoop is die waarmee jij met plezier kijkt en die aansluit bij je verwachtingen.

Wat is de beste telescoop?

De “beste” telescoop bestaat niet. Het hangt volledig af van wat je ermee wilt doen.

  • Wil je de Maan, Jupiter of Saturnus bekijken? Dan is een refractor met een eenvoudige Alt-Az montering perfect.

  • Wil je astrofotografie beoefenen? Kies dan een telescoop met een equatoriale montering, eventueel met motorsturing of GoTo.

  • Wil je diep de ruimte in, dan geldt: hoe groter de opening, hoe meer licht en dus meer detail je ziet.

De beste telescoop is dus die je kunt betalen, zelf kunt opstellen en regelmatig zult gebruiken.

Kun je door een telescoop kijken met een bril?

Ja, dat kan – vooral als je een astigmatisme hebt. Kies dan oculairs met voldoende eye relief (minimaal 15 mm, liever 18–20 mm). Zo blijft het beeld comfortabel zichtbaar zonder dat je de bril hoeft af te zetten.

Heb je een oculair met kort eye relief, dan kun je de rubberen oogschelp naar beneden klappen of de bril even afzetten en scherpstellen zonder bril.

Wat is de beste telescoopmontering?

Dat hangt af van je doel:

  • Voor dag- en nachtkijkers is een Alt-Azimuth montering ideaal. Deze beweegt simpelweg op en neer, links en rechts.

  • Voor astrofotografie is een equatoriale montering beter. Die volgt de draaiing van de aarde en houdt objecten nauwkeurig in beeld, wat essentieel is bij lange belichtingen.

Een stabiele montering met voldoende draagvermogen is belangrijker dan extra elektronica. Bekende voorbeelden zijn de Celestron Advanced VX (EQ) en de Sky-Watcher AZ-GTi (Alt-Az, met GoTo-functie).

Welke telescoop accessoires heb ik nodig?

Met de juiste accessoires haal je meer uit je telescoop. Onmisbaar zijn:

  • Maanfilter – voorkomt verblinding en verhoogt contrast.

  • Zoeker of red dot finder – helpt je objecten sneller vinden.

  • Extra oculairs – voor verschillende vergrotingen.

  • Dauwkap – voorkomt beslagen lenzen.

  • Stroomvoorziening of powerbank – onmisbaar bij elektronische telescopen.

  • Sterrenkaart of planisfeer – handig, zelfs met GoTo-systemen.

Onze Telescoop accessoires gids helpt je kiezen welke accessoires het verschil maken voor jouw setup.

Is het veilig om naar de zon te kijken met een telescoop?

Alleen met de juiste zonnefilter of een dedicated zonnetelescoop! Zonder bescherming is het levensgevaarlijk om door een telescoop naar de zon te kijken.
Gebruik nooit een oud schroeffilter dat op het oculair wordt geplaatst – die kunnen breken of smelten. Monteer altijd een volledige zonnefilter vóór op de telescoopopening of gebruik een speciaal H-alfa zonnetelescoop.

Wat betekenen “atmosferische omstandigheden”?

Dit verwijst naar de atmosferische stabiliteit. Luchtstromen, temperatuurverschillen en vocht beïnvloeden hoe scherp je hemellichamen ziet. Zelfs de beste telescoop kan een slecht beeld geven bij onrustige lucht.
Op heldere, stabiele nachten kun je hogere vergrotingen gebruiken; bij slechte seeing is een lagere vergroting vaak beter. Een dauwkap of dauwlint helpt om de optiek dauwvrij te houden.

Samenvattend:
Een telescoop kopen is geen kwestie van de duurste kiezen, maar van de juiste balans tussen opening, stabiliteit en gebruiksgemak. Of je nu kiest voor een klassieke Dobson of een moderne slimme telescoop: het belangrijkste is dat je ‘m gebruikt en blijft gebruiken.

Belangrijke telescooptermen uitgelegd

Lensopening

De apertuur is de diameter van de primaire lens of spiegel van een telescoop, uitgedrukt in millimeters of inches. Hoe groter de opening, hoe meer licht de telescoop opvangt. Meer licht betekent meer details: fijne structuren op de Maan, de banden op Jupiter of zwakke nevels worden zichtbaar die bij een kleinere telescoop verdwijnen in het donker.

Dobson-telescoop

Een Dobson-telescoop is een Newton-reflector die op een eenvoudige, draaibare houten montering staat. Het ontwerp van John Dobson maakte sterrenkijken toegankelijk voor iedereen: groot spiegeloppervlak, lage prijs en gebruiksgemak. Deze telescopen zijn nog steeds ongeëvenaard als het gaat om “lichtopbrengst per euro”. Perfect voor wie visueel wil waarnemen zonder complexe elektronica.

EdgeHD-telescoop

De Celestron EdgeHD-serie is de premiumlijn binnen de Schmidt-Cassegrain-telescopen. Deze telescopen corrigeren optische vervorming, zodat sterren over het hele beeldveld scherp blijven – zelfs bij gebruik van een full-frame CMOS-camera. Beschikbaar in openingen van 8 tot 14 inch, geschikt voor zowel visuele observatie als serieuze astrofotografie.

Oculair

Het oculair is het lenssysteem waar je daadwerkelijk doorheen kijkt. Elk oculair heeft een eigen brandpuntsafstand (in mm) en bepaalt zo de vergroting: deel de brandpuntsafstand van de telescoop door die van het oculair. Zo levert een 10 mm oculair op een telescoop met 1000 mm brandpuntsafstand een vergroting van 100×. Veel waarnemers hebben meerdere oculairs voor verschillende objecten: lage vergroting voor nevels, hoge voor planeten.

Zoekerscope

Een zoekerscope (of “finder”) is een klein hulpkijkertje bovenop de telescoop waarmee je objecten gemakkelijk kunt centreren. Sommige zijn eenvoudige red-dot-zoekers, andere lijken op mini-telescopen met kruisdraad. Een goede zoeker maakt het verschil tussen frustratie en gemak bij het vinden van hemellichamen.

Brandpuntsafstand

De brandpuntsafstand is de afstand tussen de primaire lens of spiegel en het punt waar het licht samenkomt in focus. Een langere brandpuntsafstand geeft meer vergroting en een kleiner beeldveld; een korte brandpuntsafstand toont juist een groter stuk hemel. Refractors hebben meestal een langere brandpuntsafstand dan Newton-reflectoren, terwijl Schmidt-Cassegrains ertussenin vallen.

F-verhouding (f/-waarde)

De f-verhouding bereken je door de brandpuntsafstand te delen door de apertuur. Een telescoop van 1000 mm brandpunt met een spiegel van 200 mm heeft dus f/5.

  • Lage f-waarden (f/4–f/6) → “snelle” telescopen, geschikt voor fotografie en brede hemelvelden.

  • Hoge f-waarden (f/8–f/12) → “trage” telescopen, ideaal voor planeten en kleinere objecten.

De f-waarde bepaalt dus niet alleen de lichtsterkte, maar ook het type waarnemingen dat je het beste kunt doen.

Hoogst bruikbare vergroting

De hoogst bruikbare vergroting geeft aan hoeveel je kunt vergroten zonder dat het beeld onscherp wordt. Een goede vuistregel is ongeveer 2× de apertuur in millimeters (of 50× per inch). Een telescoop met 100 mm opening kan dus maximaal zo’n 200× vergroting leveren, maar alleen bij goede seeing. De atmosfeer bepaalt vaak de grens, niet de optiek.

Imaging Newtonian

Een Imaging Newtonian is een snelle reflector (meestal f/5 of lager) die speciaal ontworpen is voor astrofotografie. Dankzij de korte brandpuntsafstand zijn belichtingstijden kort en passen grote objecten zoals de Orionnevel mooi in beeld. Sommige modellen zijn uitsluitend bedoeld voor fotografie en worden geleverd als losse optische buis (OTA) om te combineren met een eigen equatoriale montering.

OTA (Optical Tube Assembly)

De afkorting OTA betekent “Optische Buis”. Dit is de telescoop zelf, zonder statief of montering. Veel astrofotografen kopen enkel de OTA om hun eigen setup samen te stellen met een bestaande montering of geautomatiseerd volgplatform.

Reflector-telescoop

Een reflector gebruikt spiegels om licht te verzamelen en te bundelen. De klassieke Newton-reflector, genoemd naar Isaac Newton – is lichtsterk, betaalbaar en populair bij deep-sky-liefhebbers. De open constructie vereist wel af en toe collimatie (uitlijning van de spiegels) voor optimaal beeld.

Refractor-telescoop

Een refractor werkt met lenzen in plaats van spiegels. De eenvoudigste uitvoering, de achromaat, gebruikt twee lenzen maar toont wat kleurschifting bij felle objecten. Een apochromaat (APO) heeft drie of meer lenselementen en levert vrijwel kleurneutraal beeld, ideaal voor fotografie of kritische planeetwaarneming.

SCT (Schmidt-Cassegrain-telescoop)

Een SCT is een catadioptrische telescoop: een combinatie van spiegels en lenzen in een compacte, opgevouwen lichtweg. Daardoor biedt een SCT grote opening in een kortere buis, gemakkelijk te vervoeren en geschikt voor zowel visuele waarneming als fotografie. Typische openingen liggen tussen 8 en 11 inch.

Tot slot: gebruik wint van perfectie

De beste telescoop is degene die vaker buiten staat. Kies dus een combinatie van opening + draagbaarheid + montering die past bij jou en je locatie. Twijfel je? Stuur ons je doelen en situatie; we geven een eerlijk, praktisch advies, zonder loze beloftes, mét realistische verwachtingen.

Hulp nodig bij het kiezen van je eerste telescoop?

Onze experts hebben een Telescoop Beslisboom gemaakt. Bekijk hem hier op deze pagina, en zie in een oogopslag welke telescoop het beste past binnen jouw budget.