De maan en planeten september 2025 zorgen voor een uitzonderlijk drukke en spectaculaire hemelmaand. Het absolute hoogtepunt is de nacht van zondag 7 september: een volle Korenmaan die samenvalt met een totale maansverduistering. Daarna volgen meerdere bijzondere ontmoetingen met Saturnus, Jupiter en Venus. Het is dus een maand waarin je bijna elke week wel iets bijzonders aan de hemel kunt waarnemen.
👉 Meer weten over de volle maan en verduistering? Lees onze aparte blog: Volle maan september 2025.
De maan in september
De maan speelt deze maand een hoofdrol. Een korte samenvatting van de belangrijkste momenten:
- 7 september: Volle Korenmaan + totale maansverduistering.
- 9 september: Maan dichtbij Saturnus.
- 16 september: Maan bij Jupiter.
- 19 september: Maan bij Venus, in delen van Europa zelfs een occultatie (dit houdt in dat Venus de maan passeert)
Voor wie meer wil weten over de verduistering en de betekenis van de Korenmaan, verwijzen we naar onze aparte blog. In dit artikel zoomen we vooral in op de planeetstanden en samenstanden met de maan.
Saturnus in oppositie – 21 september 2025
Het absolute planetenhoogtepunt van september is de oppositie van Saturnus. Oppositie betekent dat Saturnus precies tegenover de zon staat: de planeet komt op bij zonsondergang en gaat onder bij zonsopkomst. Je kunt Saturnus dus de hele nacht bewonderen.
- Datum: 21 september 2025.
- Helderheid: rond magnitude 0,5, opvallend helder.
- Locatie: in het sterrenbeeld Waterman, zuidelijke hemel.
- Beste tijd: rond middernacht staat Saturnus het hoogst aan de hemel.
Wat maakt oppositie bijzonder? Doordat de planeet relatief dicht bij de aarde staat, lijken de ringen en manen groter en helderder. Met een eenvoudige telescoop zie je al de iconische ringenstructuur.
👉 In deze blog hebben we heel snel uitgelegd welke telescoop het beste geschikt is voor Saturnus.
Jupiter en de maan – 16 september
Midden in de maand staat de maan vlak bij Jupiter, de grootste planeet van ons zonnestelsel. Het is een prachtig aanzicht: de felle gasreus met daarnaast de maan.
- Datum: 16 september 2025.
- Tijdstip: na middernacht, boven de oostelijke hemel.
- Wat je kunt zien: naast Jupiter zie je met een kleine telescoop al de vier grootste manen: Io, Europa, Ganymedes en Callisto. Ze lijken kleine lichtpuntjes die netjes in een rij staan.
Met een grotere telescoop, zoals een Dobson van 150 mm of 200 mm, zie je de wolkenbanden van Jupiter: donkere en lichte strepen die de atmosfeer van de planeet markeren. Op goede nachten kun je zelfs de Grote Rode Vlek spotten, een storm die al eeuwen op de planeet ‘leeft’.
👉 Observatietip: gebruik een maan- en planeetfilter. Dit filter verhoogt het contrast en maakt details zoals wolkenbanden en manen veel beter zichtbaar. Ook in deze blog leggen we uit hoe je Jupiter het beste door een telescoop kunt bekijken, en hoe het eruit ziet!
Venus en de maan -19 september
In de vroege ochtend van 19 september schuift de maan dicht langs Venus, het helderste object aan de hemel na de maan zelf.
- Datum: 19 september 2025.
- Tijdstip: net voor zonsopkomst, laag aan de oostelijke horizon.
- Bijzonder: in Zuid-Europa vindt een occultatie plaats, waarbij de maan Venus tijdelijk volledig bedekt. In Nederland en België zien we ze net naast elkaar.
Deze samenstand is vooral fotogeniek. Een eenvoudige smartphonehouder op een telescoop of statief is genoeg om een prachtig plaatje vast te leggen.
Andere planeten in september
Naast de grote drie zijn er nog meer planeten te zien, al vraagt het wat meer moeite:
- Mars: nog te zwak en laag in de ochtend, details zijn nauwelijks zichtbaar.
- Mercurius: staat te dicht bij de zon en is deze maand vrijwel onzichtbaar.
- Uranus: in de nacht zichtbaar met middelgrote telescopen. Een Dobson 200 mm of een kleinere refractor toont een klein groenig schijfje.
- Neptunus: alleen zichtbaar met grote telescopen onder donkere hemel.
Tips voor observatie en fotografie
In september zijn de nachten langer, waardoor je veel tijd hebt om de hemel te bekijken. Enkele praktische tips:
- Voor de verduistering en zwakke planeten: zoek een plek met zo min mogelijk lichtvervuiling. De bloedmaan en verre planeten zoals Uranus en Neptunus zijn dan beter zichtbaar.
- Voor heldere objecten: de maan, Jupiter, Saturnus en Venus zie je ook prima vanuit de stad. Hier speelt lichtvervuiling nauwelijks een rol.
- Gebruik een stabiel statief: trillingen zijn funest bij hoge vergrotingen.
- Plan je sessie: apps zoals Stellarium of SkySafari helpen om te weten waar planeten staan.
- Fotografie: gebruik een maksutov-telescoop en een DSLR met tracking mount voor langere belichtingen.
Waarom is september 2025 zo bijzonder?
Niet elke maand is zo rijk gevuld met dit soort hoogtepunten. September 2025 combineert een bloedmaan, een oppositie van Saturnus en meerdere opvallende samenstanden. Dat maakt dit dé maand voor iedereen die meer wil doen dan alleen een snelle blik omhoog werpen… ook al is dat ook prima natuurlijk!
Voor beginners is het een ideale kans om te starten met een eenvoudige Dobson. Voor gevorderden en fotografen biedt de maand de perfecte gelegenheid om hun setup te testen en spectaculaire beelden vast te leggen.
Conclusie
De maan en planeten september 2025 brengen een maand vol hoogtepunten. Van de bloedrode Korenmaan en maansverduistering op 7 september tot de oppositie van Saturnus op 21 september: er is voor elke sterrenliefhebber iets bijzonders te zien. Voeg daar nog de nauwe samenstanden met Jupiter en Venus aan toe, en je hebt een van de meest complete hemelmaanden van dit decennium.
