Een zonsverduistering bekijken is een van de meest indrukwekkende natuurervaringen die je kunt meemaken. Toch gaat het vaak mis: mensen pakken een zonnebril of kijken zonder bescherming, met blijvende oogschade tot gevolg. In deze blog leggen we uit hoe je veilig een verduistering bekijkt, welke typen er bestaan, wanneer de volgende in Nederland en Europa te zien zijn én waarom een zonsverduistering telescoop met speciaal filter je ervaring compleet maakt.
Wanneer is de volgende zonsverduistering in Nederland en Europa?
De eerstvolgende kans om in Nederland een zonsverduistering te zien is op 12 augustus 2026. Hier is het een gedeeltelijke verduistering – de maan schuift dus maar voor een deel voor de zon.
Voor wie een totale verduistering wil meemaken, is reizen noodzakelijk. Op diezelfde dag is de zonsverduistering totaal zichtbaar in Noordwest-Spanje (Galicië), Portugal, Groenland en IJsland. De strook van totaliteit is smal – slechts 100–200 km breed – waardoor alleen toeschouwers in die regio de zon volledig zien verdwijnen.
Andere data om in je agenda te zetten:
- 2 augustus 2027 – totale zonsverduistering, vooral goed zichtbaar rond de Middellandse Zee.
- 26 januari 2028 – annulaire (ringvormige) verduistering in delen van Zuidwest-Europa.
Bronnen: NASA – Types of Solar Eclipses
Welke soorten zonsverduisteringen zijn er?
Volgens NASA bestaan er vier typen verduisteringen:
- Totale verduistering – de maan bedekt de zon volledig. Het wordt donker, sterren worden zichtbaar en de zonnecorona komt tevoorschijn. Alleen tijdens dit korte moment mag je zonder bril kijken.
- Ringvormige (annulaire) verduistering – de maan lijkt kleiner dan de zon, waardoor een ring van licht zichtbaar blijft. Altijd bril of filter nodig.
- Gedeeltelijke verduistering – slechts een deel van de zon wordt bedekt. In Nederland is dit de meest voorkomende. Altijd bril of filter nodig.
- Hybride verduistering – zeldzaam: afhankelijk van je locatie is dezelfde verduistering totaal of ringvormig.
Waarom een zonnebril niet genoeg is
Veel mensen denken dat een zonnebril volstaat. Dat is een groot misverstand:
- Een zonnebril blokkeert hooguit 90% van het licht.
- De zon tijdens een verduistering is nog steeds duizenden keren te fel.
- UV- en infraroodstraling gaan gewoon door je zonnebril heen en kunnen blijvende oogschade veroorzaken.
Alleen een zonsverduisteringsbril met ISO 12312-2 certificering blokkeert 99,999% van het zonlicht en maakt veilig kijken mogelijk.
Een zonsverduistering bekijken met bril én telescoop
Een zonsverduisteringsbril is altijd stap één. Zonder zo’n bril (ISO 12312-2 gecertificeerd) is het simpelweg onveilig om de zon waar te nemen. Zelfs een telescoop met filter richt je altijd met bril op, zodat je nooit per ongeluk zonder bescherming omhoog kijkt.
Heb je een bril? Dan kan een telescoop je ervaring naar een hoger niveau tillen. Je ziet:
- Zonnevlekken die op het oppervlak verschijnen.
- Het exacte moment waarop de maan de zon “aanknaagt”.
- Tijdens totaliteit: de schitterende corona en zonnevlammen.
Belangrijk: gebruik een speciaal zonnefilter vóór de opening van de telescoop. Nooit achteraf bij het oculair, want het geconcentreerde zonlicht kan lenzen doen barsten en je ogen beschadigen.
Een zonsverduistering telescoop hoeft geen luxe instrument te zijn:
- Een refractor van 70–90 mm met filter is ideaal voor beginners.
- Een Dobson van 130–150 mm geeft je meer details én gebruik je ’s nachts voor deep-sky objecten.
- Slimme telescopen zoals de Seestar S30 kunnen met zonnefilter zelfs automatisch foto’s maken.
Hoe haal je het meeste uit je budget?
Een verduistering gebeurt niet elk jaar in Nederland. Toch loont het om nu al slim te investeren:
- Kies een afneembaar filter – zo gebruik je je telescoop ook voor maan, planeten en deep-sky.
- Bundels zijn voordeliger – telescoop + filter + brillen voor meerdere toeschouwers besparen je geld.
- Accessoires die tellen – een 25% filter maakt het beeld rustiger, een smartphonehouder laat je veilig foto’s maken.
- Denk vooruit – een iets groter model, zoals een 150 mm Dobson, gaat jaren mee en geeft je meer dan alleen een verduistering.
Tweedehands of nieuw?
Een telescoop kan prima tweedehands worden gekocht, maar filters en brillen absoluut niet. Zelfs een klein krasje of gaatje in het materiaal kan desastreus zijn. Koop daarom altijd nieuwe filters en brillen van een betrouwbare leverancier.
Praktische tips voor de volgende verduistering
- Bestel je bril of filter ruim op tijd – vlak voor een verduistering zijn ze vaak uitverkocht.
- Oefen met je telescoop een week van tevoren, zodat je tijdens de verduistering niets hoeft uit te zoeken.
- Neem extra brillen mee voor familie en vrienden.
- Reis naar de juiste locatie als je de totale verduistering in Spanje of Portugal wilt meemaken – buiten de smalle strook zie je slechts een gedeeltelijke verduistering.
Afsluiting
Een zonsverduistering bekijken is magisch – of je het nu met het blote oog, een bril of een telescoop doet. Maar veiligheid staat voorop: een zonnebril is geen optie. Met de juiste bril en een telescoop met zonnefilter beleef je dit verschijnsel veilig én in detail.
Wil je de volgende verduistering goed voorbereid meemaken? Bekijk ons assortiment zonsverduisteringsbrillen, filters en telescopen en maak van 12 augustus 2026 een dag die je nooit vergeet.
